WIECZÓR AUTORSKI POETÓW BIAŁORUSKICH
19. 06.2008, godz. 17:00, Ratusz Staromiejski, ul. Korzenna 33/35
19 czerwca o godz. 17.00 w Nadbałtyckim Centrum Kultury odbędzie się wieczór autorski z udziałem wybitnych białoruskich poetów:
Uładzimiera Arłou, nominowanego do nagrody Miasta Gdańska „Europejski Poeta Wolności”
Andreja Chadanowicza
Uładzimira Niaklajewa
W spotkaniu wezmą także udział Lawon Barszczeŭski i Adam Pomorski – redaktorzy Antologii Poezji Białoruskiej od XV do XX wieku zatytułowanej „Nie chyliłem karku przed mocą” oraz „Suplementu poetyckiego ze współczesnej liryki białoruskiej”. Spotkanie poprowadzi Krystyna Chwin.
Antologia wydana nakładem Kolegium Europy Wschodniej we Wrocławiu w ramach serii literatury białoruskiej, nadrabia historyczne zaległości. W dziejach polsko-białoruskich stosunków kulturalnych takiej edycji dotąd nie było.
„W zebranych tu wierszach kilku pokoleń białoruskich poetów, niezależnie od łagodności czy gwałtowności tonu, uderza przede wszystkim liryzm, potem zaś zmienna w czasie różnorodność. Uderza też klasa poetycka: taryfa ulgowa nie jest tu potrzebna, wystarczy wrażliwość ucha i smaku.
Dostrzec zmienność w czasie i zróżnicowanie to odrzucić stereotyp Obcego. Niech więc tak będzie. Zainteresowanie, przychylność, wrażliwość polskich czytelników (także tej książki) przekraczają granicę obcości. Informacja rodzi współodczucie. O tym, co pozostaje, stanowią poeci” – ze wstępu
Antologię uzupełnia Suplement poetycki (Biblioteka „Tekstualiów” Dom Kultury Śródmieście, Warszawa 2008) pod redakcją Adama Pomorskiego, rozszerzający dział poezji współczesnej – poetów urodzonych pomiędzy 1941 a 1981 rokiem – z konieczności zredukowany w Antologii.
Poeci biorący udział w spotkaniu reprezentują trzy generacje twórców.
UŁADZIMIR NIAKLAJEW (1946)
Jeden z najzdolniejszych przedstawicieli tradycyjnego nurtu we współczesnej poezji białoruskiego Odrodzenia. Urodził się w Smorgoniach na Grodzieńszczyźnie. Studiował w Instytucie Literackim w Moskwie, ukończył Wyższą Szkołę Pedagogiczną w Mińsku. Pracował w telewizji i w redakcjach różnych periodyków, był redaktorem naczelnym czasopisma „Krynica” propagującego powrót do białoruszczyzny. W latach 1997–1998 redagował tygodnik „Litaratura i Mastactwa” we współpracy z ośrodkami postkomsomolskimi, lojalnymi wobec reżimu Łukaszenki. W latach 1998–2000 był prezesem Związku Pisarzy Białoruskich. Po definitywnym zerwaniu stosunków z władzą w 1999 roku wyjechał do Polski, później przeniósł się do Finlandii, gdzie mieszkał do 2004 roku. Po powrocie do kraju został wybrany prezesem Białoruskiego PEN Clubu. Wydał zbiory poezji Adkryćcio, 1976; Wynachodcy wiatroŭ, 1979; Znak achowy, 1983; Naskroź, 1985; Hałubinaja poszta, 1987; Proszcza, 1996; Tak, 2004. Tworzy również prozę (powieści Wieża, 1988; Łabuch, 2003) i publicystykę. Uczestniczy w akcjach wsparcia więźniów politycznych na Białorusi. W 2007 jego utwory zostały usunięte z programu szkolnego.
UŁADZIMIER ARŁOŬ (1953)
...Można prognozować z całą pewnością, że dopóki tacy pisarze jak Uładzimier Arłou piszą po białorusku, literaturze białoruskiej nie grozi zejście ze sceny historycznej. (Jan Maksymiuk)
Jeden z najpopularniejszych dziś na Białorusi prozaików, znany też jako eseista i poeta. Studiował historię na Białoruskim Uniwersytecie Państwowym w Mińsku. W latach studenckich współredagował samizdatowskie czasopismo „Miławica”. 1976–1988 pracował w Nowopołocku, głównie jako dziennikarz. Kierował tam głośnym na Białorusi kółkiem literackim „Krynicy”. Pierwszy tom prozy Dobry dzień, maja Szypszyna wydał w Mińsku 1986. Już jako redaktor mińskiego wydawnictwa „Mastackaja Litaratura” był 1989 jednym z założycieli opozycyjnego Białoruskiego Frontu Narodowego „Adradżeńnie”. Od 1989 należy do Zarządu Białoruskiego PEN Clubu; jest również członkiem Zarządu niezależnego Związku Pisarzy Białoruskich. W 1996 wraz z wybitnym tłumaczem Wasilem Siomuchą i Ryhorem Baradulinem został zwolniony przez władze łukaszenkowskie z wydawnictwa za „wydawanie wątpliwej jakości literatury historycznej i innej”. Aktywnie wspierał kandydatów demokratycznych podczas wyborów prezydenckich 1994, 2001 i 2006. W 2007 jego utwory zostały usunięte z programu szkolnego. W ciągu ostatnich 18 lat wydał ponad 20 tomów prozy (Dzień, kali upała strała; Randewu na maneŭrach; Sny imperatara; Rekwijem dla bienzapiły; Orden Biełaj Myszy; Czas czumy i in.), eseistyki (Moj radawod da piataha kalena; Bożaja karoŭka ź Piataj Aveniu; Adkusi haławu waronie; Słany Hanibała), publicystyki historycznej (Jeufrasińnia Połackaja; Tajamnicy połackaj historyi; Adkul nasz rod; Kraina Biełaruś; Ad Połacka paczaŭsia świet; Imiony swabody i in.). Wiersze zebrał w tomach Tam za dźwiaryma (1991), Faŭna snoŭ (1995), Parom praź La Mansz (2006). Tłumaczył na białoruski utwory pisarzy węgierskich, ukraińskich (Walerija Szewczuka, Ołeksandra Irwańcia), S. J. Leca i in. Po polsku ukazały się: Requiem dla piły motorowej, Białystok 2000; Kochanek jej wysokości, Wrocław 2006.
ANDREJ CHADANOWICZ (1973)
...Skłonny do uprawiania językowych kalamburów i żartów, poważny w pryncypiach sztuki, niezwykle oczytany w całej europejskiej tradycji, bardzo też otwarty na dialog [...] Ktoś, z kim chciałoby się podróżować dookoła świata w 80 dni. (Paweł Huelle o Andreju Chadanowiczu)
Urodził się w Mińsku. W 1995 ukończył rusycystykę na Państwowym Uniwersytecie Białoruskim, na którym następnie podjął pracę jako wykładowca historii literatury, głównie francuskiej. Jest członkiem niezależnego Związku Pisarzy Białoruskich oraz Zarządu Białoruskiego PEN Clubu. Debiutował w 2002 w Kijowie tomem wierszy w przekładzie ukraińskim (tłumaczami byli m.in. Jurij Andruchowycz i Serhij Żadan). Kolejne tomy: Staryja wierszy, 2003; Listy z-pad koŭdry, 2004; Ziemlaki, albo Biełaruskija limeryki, 2005; From Belarus with love, Kijów 2005; Sto li100ŭ na tut.by, 2007. Tłumaczył na białoruski m. in. poezje Horacego (z S. Karczyckim), Villona, Nervala, Mallarmégo, Baudelaire’a, Apollinaire’a, Saint-John Pearse’a, Yeatsa, Pounda, Gałczyńskiego, Miłosza, Herberta, prozę Olgi Tokarczuk, wiersze współczesnych poetów ukraińskich: Andruchowycza, Żadana, Irwańcia, Łyszehy, Bondara. Polski wybór wierszy Chadanowicza pt. Święta Nowego Rocku ukazał się 2006 w serii „Biblioteka Białoruska” nakładem wrocławskiego Kolegium Europy Wschodniej.
LAWON BARSZCZEUSKI - autor Antologii, tłumacz poezji, eks-prezes Białoruskiego PEN Clubu, przewodniczący Białoruskiego Frontu Narodowego, współtwórca Liceum Białoruskiego w Mińsku, zamkniętego obecnie przez Łukaszenkę.
ADAM POMORSKI - tłumacz z języków rosyjskiego, niemieckiego, angielskiego i ukraińskiego, eseista (Sceptyk w piekle), krytyk literacki. Przełożył m.in. Fausta Goethego (1999), Braci Karamazow Dostojewskiego (2004), Biesy tegoż, całość twórczości poetyckiej Rilkego, Chlebnikowa, Bunina, T.S. Eliota (zbiór W moim początku jest mój kres), poezje Jesienina, Achmatowej (zbiór Drogą wszystkiej ziemi), powieść My Zamiatina.
